Avrasya steplerinde kalıplaşmış, dünya uygarlıklarının gelişmesine katkı sağlayan Türk uygarlığının binlerce yıllık tarihi izleri mevcuttur. Kazakistan toprakları Türk kültürünün altın kazığıdır. Binlerce yıldan bu yana Kazak topraklarında meydana gelmiş, gelişmiş ve dünyaya yayılmıştır. İşte bu kültür kuşaktan kuşağa aktarılarak varlığını sürdürmüştür.   Bunun yanı sıra Türk kültürü tarihini kanıtlayan arkeolojik kalıntılar (taş, bronz, demir ve erken Ortaçağ döneminden kalma) iyi korunmuştur.  Güney Kazakistan’da (Jambıl, Güney Kazakistan ve Kızılorda vilayetleri)  yürütülen araştırmalar vesilesiyle Türk uygarlığının kökeni, kalıplaşma dönemleri, gelişimi, yayılması gibi kanıtları elde etmeye elverişlidir. Dolayısıyla çalışmayla ilgili projenin  Türk halkları tarihi için çok önemli olduğunu göstermektedir. “Antik ve Ortaçağ Türk medeniyetinin ortak yanları” başlığı altında yürütülen proje çerçevesinde Güney Kazakistan ((Jambıl, Güney Kazakistan ve Kızılorda vilayetleri), büyük ölçekli arkeolojik gözlem ve kazı çalışmaları gerçekleştirmektedir. Arkeoloji Araştırma Enstitüsü’nün temel amacı; bugün de Türk uygarlık tarihinin kökenini, kalıplaşmasını, gelişim dönemlerini belirlemek ve aynı zamanda Türk asıllı halkların sahip olduğu ortak tarihi tanıtmaktır. Dolayısyla enstitü Türk uygarlık varlığını kanıtlamakta olan arkeolojik anıtların tamamının incelenme ve araştırılmasını sürdürmektedir.

Güney Kazakistan’ın arkeolojik eserlerinin ortaya çıkarılması amacıyla kazı çalışmaları yürütmek, çıkan materyalleri kayıt altına alıp sergilenmesini sağlamak ve bu alanda bilimsel yayınlar ortaya koymak amacıyla 1997 yılında kurulmuştur.

Merkez bünyesinde, Türk tarihinin önemli kalıntılarını ortaya koyma ve dünyaya tanıtma amacı ile I-XII. yüzyıllara ait eski Karaşık ve Şarapkent şehirlerinde kazı çalışmaları devam etmektedir.

Araştırma sonuçlarının Belçika, Fransa ve Rusya Federasyonu’nda çıkan dergilerde yayımlanması sağlanmıştır.

Misyonu; yerli arkeoloji bilminin kalkınmasına katkıda bulunmak, Güney Kazakistan bölgelerinde arkeolojik kalıntıları gözlemlemek, eserlerin ortaya çıkarılması amacıyla kazı çalışmaları yürütmek, elde edilen materyalleri kayıt altına alıp sergilenmesini sağlamak, eski ve ortaçağ anıtlarının ortak bağlarını tespit etmek ve bu alanda bilimsel yayınlar ortaya koymaktır.

Arkeoloji Araştırma Enstitüsü “Türk Kültürünün ortak yanları(Türk halklarının ideoloji ve tarihini, dil ve edebiyatını, Türkoloji ilminin gelişim aşamaları, arkeolojik kültürlerin benzer yanlarını,  araştırmanın kuramsal ve yöntemsel açıdan incelenme sürekliliğini südürmek” konusunda bilimsel proje faaliyetleri gerçekleştirmektedir.

1. Arkeolojik araştırma/gözlem;
2. Arkeolojik kazı çalışmaları;
3. Kalıntıların korunması durumunu gözlemlemek;
4. Anıtların bilgisayar ortamında veri tabanı hazırlamak;
5. Arkeoloji müzesi ve arkeolojik açık hava parkı oluşturmak;
6. Bilimsel araştırma faaliyetlerinde yüksek lisans, doktora öğrencilerini çalıştırmak, buluş ve son bilimsel yöntemleri tanıtmak.