“Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti ile Kazakistan Cumhuriyeti Hükûmeti (Bundan sonra “Taraf Devletler” olarak anılacaktır.) arasında Türkistan Şehrinde Uluslararası Hoca Ahmet Yesevi Türk-Kazak Üniversitesi Kurulmasına Dair Anlaşma”ya göre; Türkistan Devlet Üniversitesi yerine, 1 Ocak 1993 tarihinden itibaren “Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi” (Bundan sonra “Üniversite” olarak anılacaktır.) kurulmuştur.
Üniversite, iki devletin özerk, tüzel kişiliğe sahip, uluslararası eğitim kurumudur. Üniversitenin merkezi, Kazakistan’ın Türkistan şehrindedir ve kısaltılmış adı Ahmet Yesevi Üniversitesi’dir.
Madde 1- Türkiye ve Kazakistan Cumhuriyeti ile diğer Türk Dili konuşan Devlet ve Topluluklarına mensup üniversite çağında bulunan gençleri bir çatı altında eğitmek; çağdaş bilgi ve beceri ile donanmış, demokratik ve laik devlet esaslarına, millî ve manevi değerlere bağlı; hür ve bilimsel düşünce gücüne, tarih ve kimlik bilincine ve toplumsal sorumluluk duygusuna sahip; insan haklarına saygılı, hoşgörülü, dostluk ve dayanışmaya önem veren, girişimci insanlar yetiştirmek ve bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetlerini yürütmektir.
Kapsam
Madde 2- Bu Tüzük, Üniversitenin teşkilatlanma, yönetim ve eğitim-öğretimiyle ilgili usul ve esasları kapsar.
Dayanak
Madde 3- Bu Tüzük, Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti ile Kazakistan Cumhuriyeti Hükûmeti arasında Ankara’da imzalanan 31 Ekim 1992 ve 22 Ekim 2009 tarihli Anlaşmalara dayanılarak hazırlanmıştır.
Mütevelli Heyeti
Madde 4- Mütevelli Heyeti, ortak işletme–ortak idare ilkesinden hareketle üniversiteyi yönetmek ve idari, mali ve akademik usul ve esasları belirlemek yetkisiyle donatılmış, Üniversitenin tüzel kişiliğini temsil eden en üst karar organıdır. Mütevelli Heyeti on üyeden oluşur. Üyelerden beşi, üst düzey kamu görevlileri arasından, Türkiye Cumhuriyeti Hükûmetince atanır. Bu üyelerden biri de, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı tarafından Mütevelli Heyet Başkanı olarak atanır. Mütevelli Heyet Başkan Vekili (Başkan Yardımcısı) ve dört üye ise, üst düzey kamu görevlileri arasından Kazakistan Cumhuriyeti Hükûmetince cari usullere göre atanır. Üniversite Rektörü, Mütevelli Heyetinin tabii üyesidir.
Mütevelli Heyet üyelerinin görev süresi beş yıldır. Boşalma hâlinde aynı usul ile üye atanır. Asli görevleri uhdelerinde kalarak Mütevelli Heyetine seçilen başkan ve üyeler, asli görevlerinden ayrılmaları hâlinde, üyelik sürelerini tamamlarlar; Rektörün üyeliği ise görev süresiyle sınırlıdır.
Mütevelli Heyeti yılda en az iki defa toplanır. Toplantı yeri, zamanı ve gündemi, üyelerin ve Rektörün görüşleri alındıktan sonra Mütevelli Heyet Başkanınca tespit edilir. Toplantı nisabı yedi olup, görüşler “kabul” veya “ret” olarak bildirilir; oyların eşitliği hâlinde Başkanın oyu iki oy sayılır.
Mütevelli Heyetinin görev ve yetkileri
Madde 5- Mütevelli Heyetinin görev ve yetkileri şunlardır:
a)Üniversitenin teşkilatlanma, yönetim ve eğitim-öğretimiyle ilgili Tüzüğünü hazırlamak, gerektiğinde değişiklik yapmak ve yürürlüğe koymak,
b) Üniversitenin mali ve hukuki sorunları hakkında ve Üniversite adına Taraf Devletlerde, gayrimenkul alımı, satımı, inşaat yapımı ve Üniversite adına tescil ve terkinine karar vermek,
c)Mütevelli Heyetinin çalışma usul ve esaslarını belirlemek,
d)Üniversitenin Kazakistan içinde veya dışında, akademik, idari ve mali birimlerinin açılması, kapatılması veya birleştirilmesiyle ilgili teklifler hakkında karar vermek ve ilgili ülke mevzuatına göre tescil, izin, lisans ve akreditasyon işlemlerini yapmak üzere gerekli görevlendirmeleri yapmak,
e) Üniversite organları ve birimlerinin çalışma usul ve esasları, görev, yetki ve sorumluluklarıyla ilgili teklif ve yönetmelikler hakkında karar vermek,
f) Üniversite bütçesini incelemek, gerektiğinde revize etmek ve onaylamak; sonraki yıl için ihtiyaç duyulan ödeneği tespit etmek ve Taraf Devletlere bildirmek,
g) Rektörün akademik, idari ve mali konuları kapsayan yıllık faaliyet raporu ve kesin hesabını incelemek ve onaylamak,
h) Üniversitenin stratejik planı ve yıllık performans değerlendirme raporlarını incelemek ve onaylamak,
i) Öğrenci kontenjanlarıyla ilgili teklifler hakkında karar vermek,
j) Üniversitenin akademik ve idari kadrolarını ihdas ve iptal etmek; bu kadrolara atama, yükseltilme, ücretlendirme usul ve esaslarıyla ilgili teklifler hakkında karar vermek,
k) Ön lisans, lisans ve lisans üstü düzeyde bölüm programları ve program değişiklikleri hakkındaki teklifleri karara bağlamak,
l) Bu Tüzüğün uygulanmasına ilişkin olarak, ihtiyaç duyulacak diğer idari, mali, akademik konuları karara bağlamak;
m) Üniversite Rektörü ve Rektör Vekili (Rektör Birinci Yardımcısı) ile ilgili şikâyetleri değerlendirmek, gerektiğinde soruşturma açmak ve görevlerinden alınmalarını ilgili makamlara teklif etmek.
Denetim Komisyonu
Madde 6- Üniversitenin idari, mali ve akademik denetimi, Mütevelli Heyeti tarafından görevlendirilecek, Taraf Devletler tarafından belirlenen üçer üyeden oluşan komisyon tarafından yılda bir defa yapılır. Denetim Komisyonu üyelerinin görev süresi üç yıldır; süresi dolan üyeler yeniden aynı göreve atanabilir. Denetleme raporunun birer örneği, Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı, Kazakistan Eğitim ve Bilim Bakanlığı ve Mütevelli Heyet Başkanlığına verilir.
Mütevelli Heyeti adına Başkan, akademik, idari ve mali yönden ayrıca denetlemeler yaptırabilir; bu maksatla Üniversitede bir iç denetim organı oluşturabilir, bağımsız denetim kurumlarından yararlanabilir. Bunun yanında, Kazakistan Cumhuriyeti ve Türkiye Cumhuriyetinin devlet organları, Üniversitede yılda sadece bir kez planlı denetim yapma yetkisine sahiptir. Plan dışı denetimler, Taraf Devletlerin mevzuatına göre gerçekleştirilir.
Rektör (Başkan)
Madde 7- Rektör, Mütevelli Heyetinin uygun görüşü ile Kazakistan Cumhuriyetince cari usullere göre atanır ve görev süresi beş yıldır. Rektör Vekili (Rektör Birinci Yardımcısı) ise, Mütevelli Heyet Başkanlığının teklifiyle Türkiye Cumhuriyeti Yükseköğretim Kurulu Yürütme Kurulu tarafından dört yıl için atanır. Rektör ve Rektör Vekili (Rektör Birinci Yardımcısı), gerektiğinde aynı usulle görevden alınabilir.
Diğer rektör yardımcıları, Mütevelli Heyeti tarafından belirlenen sayıyı aşmamak şartıyla Rektör tarafından atanır. Rektörün görevinin sona ermesi ve yenisinin atanması ile rektör yardımcılarının görevleri de sona erer. Rektör yardımcıları, yeniden aynı göreve atanabilir.
Rektörün, geçici olarak görevinin başında olmaması durumunda dönünceye kadar; görevinin sona ermesi hâlinde ise yeni atama yapılıncaya kadar, rektörlüğe Rektör Vekili (Rektör Birinci Yardımcısı) vekâlet eder. Her ikisi de bulunmadığı takdirde diğer yardımcılardan biri vekâlet görevini üstlenir.
Rektörün görevleri
Madde 8- Rektörün görevleri şunlardır:
a) Mütevelli Heyetinin yetkileri dışında, Üniversiteyi idare ve temsil etmek,
b) Üniversitenin ita amirliğini, Rektör Vekili (Rektör Birinci Yardımcısı) ile birlikte yürütmek,
c) Yönetmelik taslaklarını hazırlamak ve Mütevelli Heyetinin onayına sunmak,
d)Dekanlar, hastane başhekimi ve müdürleri, Rektör Vekili (Rektör Birinci Yardımcısı) ile birlikte atamak,
e) Biri Kazakistan, biri Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak ve ödemeleri çift imza ile yapmak üzere, Başsayman ve Başsayman Yardımcısını, Rektör Vekili ile birlikte atamak,
f) Üniversite Senatosu ve Yönetim Kurulunun gündemini hazırlamak ve başkanlık etmek,
g) Yıllık faaliyet raporunu hazırlamak ve Mütevelli Heyetine sunmak,
h) Yıllık bütçe taslağını hazırlamak ve Mütevelli Heyetinin onayına sunmak,
i) Üniversitede usulsüzlüklerle mücadele etme sorumluluğunu taşımak,
j) Yönetmeliklerle belirlenen ve Mütevelli Heyetinin aldığı kararları uygulamak.
Senato
Madde 9- Senato, Üniversitenin akademik organıdır. Başkanı Rektördür ve Rektörün başkanlığında, Rektör Vekili (Rektör Birinci Yardımcısı), rektör yardımcıları, fakülte dekanları, hastane başhekimi, enstitü ve yüksekokul müdürleri; bulunduğu takdirde, Üniversite Sendika Başkanı, Üniversite Gençler Komitesi Başkanı ile her fakülteden, fakülte kurulunca seçilecek birer öğretim üyesinden oluşur. Fakülte kurulunca seçilen üyelerin görev süresi üç yılla, diğerlerininki ise görev süreleriyle sınırlıdır. Senato yılda en az dört defa toplanır.
Senatonun görevleri
Madde 10- Senato üniversitenin akademik organıdır ve görevleri şunlardır:
a)Akademik birimlerin açılması, birleştirilmesi veya kapatılmasıyla ilgili teklifleri görüşmek ve Mütevelli Heyetinin onayına sunmak,
b) Üniversitenin eğitim-öğretim, bilimsel araştırma ve yayın faaliyetlerinin esasları hakkında karar almak,
c) Ön lisans, lisans ve lisans üstü düzeyde bölüm programları ve program değişiklikleri hakkındaki teklifleri karara bağlamak ve Mütevelli Heyetinin onayına sunmak,
d) Üniversitenin yıllık eğitim-öğretim takvimini inceleyerek karara bağlamak,
e) Sınav sisteminin esaslarını belirlemek,
f)Fahri akademik unvan verilmesi ile ilgili teklifleri inceleyerek karara bağlamak,
g) Disiplin konularındaki usul ve esasları belirlemek,
h)Rektörlüğün hazırladığı üniversite faaliyet raporu, stratejik planı ve performans değerlendirme raporunu incelemek,
i) Üniversite Yönetim Kuruluna üye seçmek,
j) Fakülte, enstitü ve yüksek okullarının eğitim-öğretim konusundaki kararlarına yapılacak itirazları inceleyerek karara bağlamak,
k) Yönetmeliklerle verilen diğer görevleri yapmak.
Üniversite Yönetim Kurulu
Madde 11- Üniversite Yönetim Kurulu, Rektörün başkanlığında, Rektör Vekili (Rektör Birinci Yardımcısı), rektör yardımcıları ve dekanlardan oluşur. Yönetim Kurulu üyeliğinin süresi, görev süreleriyle sınırlıdır. Rektör Vekili, Rektöre vekâlet ettiğinde Yönetim Kuruluna başkanlık eder. Yönetim Kurulunun toplantı gün ve saatini Rektör belirler.
Üniversite Yönetim Kurulunun görevleri
Madde 12- Yönetim Kurulu, idari konularda Rektöre yardımcı bir organdır. Görevleri şunlardır:
a) Mütevelli Heyeti ile Senato kararlarının uygulanmasında belirlenen plan ve programlar doğrultusunda Rektöre yardım etmek,
b) Üniversiteye bağlı birimlerin önerilerini dikkate alarak yatırım programlarını, bütçe taslağını incelemek ve Rektörlüğe sunmak,
c) Fakülte, Enstitü, Yüksekokul Kurullarının idari ve mali konulardaki kararlarına yapılacak itirazları inceleyerek karara bağlamak,
d) Rektörün getireceği konularda karar almak.
Dekan, Hastane Başhekimi, Müdür ve Bölüm Başkanı
Madde 13- Dekan, hastane başhekimi ve müdürler, Rektör ve Rektör Vekili (Rektör Birinci Yardımcısı)nin ortak kararıyla dört yıl için atanır ve gerektiğinde aynı usulle görevinden alınır.
Bölüm başkanları, dekanın teklifi, Rektör ve Rektör Vekili (Rektör Birinci Yardımcısı)nın ortak kararlarıyla dört yıl için atanır ve gerektiğinde aynı usulle görevlerinden alınır. Bölüm başkanı, görevi başında bulunmayacağı süreler için öğretim üyelerinden birini vekil olarak bırakır.
Fakülte Kurulu
Madde 14- Fakülte Kurulu, dekana akademik konularda yardımcı olmak üzere, fakülte dekanının başkanlığında, bölüm başkanları ve öğretim üyelerinin üç yıl için seçecekleri üç üyeden oluşur. Fakülte Kurulunun görevleri, çalışma usul ve esasları yönetmelikle belirlenir.
Enstitüler ve diğer birimler
Madde 15- Rektörlüğe bağlı olarak, lisans-üstü eğitim vermek üzere Sosyal Bilimler Enstitüsü, Fen Bilimleri Enstitüsü vb. enstitüler kurulabilir.
Bunun yanında, Üniversite Senatosunun kabulü ve Mütevelli Heyetinin onayı ile örgün eğitimin yanında uzaktan ve açık eğitim vermek amacıyla birimler; eğitim-öğretimin desteklenmesi amacıyla, bilimsel araştırma ve uygulama amaçlı, araştırma enstitüsü, hastane, araştırma ve uygulama merkezi, dil öğretim merkezi, sürekli eğitim merkezi, teknopark gibi destek ve hizmet birimleri kurulabilir. Bu birimlerin görevleri, çalışma usul ve esasları yönetmeliklerle belirlenir.
Kazakistan dışındaki birimler
Madde 16- Üniversiteye bağlı olarak, Kazakistan dışında da örgün, açık ve uzaktaneğitim vermek veya akademik, idari ve mali koordinasyonu sağlamak üzere birimler açılabilir. Bu birimlerin, tescil, izin, lisans ve akreditasyon işlemleri, ilgili devletlerin mevzuatına göre yapılır. Kazakistan dışındaki birimler, Mütevelli Heyetinin yetkileri saklı kalmak kaydıyla, Üniversite Senatosuna bağlı olarak faaliyetlerini yürütür ve özel yönetmeliklerinin bulunmadığı hâllerde Üniversite mevzuatını esas alır. Gerektiğinde ise, Kazakistan dışındaki birimlerin Senatosu ve Yönetim Kurulu oluşturularak; Mütevelli Heyetince, ilgili ülke nezdinde yetki ve sorumluluk açısından Rektör yetkisini hâiz Yerleşke Rektörü atanır. Yerleşke Rektörünün görev süresi dört yıldır. Yerleşke Rektörü, Mütevelli Heyeti tarafından belirlenen sayıyı aşmamak şartıyla Rektör yardımcılarını atar.
Akademik ve idari personel
Madde 17- Akademik personel, üniversitede görevli profesör, doçent, yardımcı doçent, doktor, öğretim görevlisi, bilim uzmanı, okutman ve asistan (araştırma görevlisi)dan oluşur. Akademik ve idari personel, açık ilan yoluyla alınır ve sözleşmeli olarak çalıştırılır. Asistanlar (araştırma görevlileri), özel sınavla alınır ve iki yıl içinde bir lisans üstü programı kazanamadıkları takdirde görevlerine son verilir.
Akademik ve idari kadroların ihdası ve bunların atama, yükseltilme ve görevine son verme ile ilgili esaslar, rektörlüğün teklifi ile Mütevelli Heyetince belirlenir.
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı akademik personel ve sayısı on beşi geçmeyen idari ve teknik personel, çalışma lisansı aranmaksızın, Üniversite birimlerinde görevlendirilebilir.
Görevlendirmeler
Madde 18- Üniversite öğretim elemanları ile kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı personel, kurumlarının muvafakati ile Üniversite birimlerinde süreli olarak görevlendirilebilir. Bu personel, kurumlarından maaşlı izinli sayılır ve aylık, ödenek, her türlü zam ve tazminatları ile diğer mali ve sosyal hak ve yardımları kurumlarınca ödenir. Görevlendirilecek personele yapılacak ödemeler, Türkiye Cumhuriyeti Yükseköğretim Kanununun görevlendirmelerle ilgili sınırlandırmalarına tabi tutulmaz.
Öğrenci seçimi
Madde 19- Giriş sınavlarını kazanan Kazakistan Cumhuriyeti, Türkiye Cumhuriyeti ve diğer ülkelerin ortaöğretim mezunu vatandaşları Üniversitede öğrenim görme hakkına sahiptir. Öğrenci kontenjanları her yıl Rektörlüğün teklifi üzerine Mütevelli Heyetince kararlaştırılır.
Türkiye’den kabul edilecek öğrencilerin seçiminde Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi tarafından yapılan Öğrenci Seçme Sınavlarından; Kazakistan Cumhuriyetinden kabul edilecek öğrencilerin seçiminde Kazakistan’daki merkezî sınav sisteminden yararlanılır. Diğer Türk dili konuşan Devlet ve Topluluklar ile Akraba Topluluklardan kabul edilecek öğrenciler için, seçme ve yerleştirme usulü Mütevelli Heyeti tarafından belirlenir.
Kazakistan Cumhuriyeti dışından kabul edilen, ücretsiz ve burslu örgün eğitim öğrencileri, yönetmeliklerde belirlenen şartları yerine getirememeleri hâlinde, burs haklarını kaybederler fakat eğitim ücreti ödemezler.
Yukarıdaki öğrenciler dışında, Taraf Devletlerden veya diğer ülkelerden ücretli öğrenci alınabilir.
Öğretim dili
Madde 20- Üniversitede eğitim–öğretim dili Kazak Dili ve Türk Dilidir. Ayrıca Üniversite Senatosunun kararıyla, bazı bölümlerde, belirlenen oran dâhilinde, eğitim Rusça ve İngilizce yapılabilir. Takip edeceği eğitim–öğretim programının dilini bilmeyenler, bir yıl hazırlık sınıfına devam etmek ve başarılı olmak zorundadır. Hazırlık sınıfı okunacak bölümler, Üniversite Senatosu tarafından belirlenir. Yeterlilik sınavında başarılı olanlar, hazırlık sınıfından veya başarılı olduğu dilden muaf tutulur.
Hazırlık sınıfından sonra, Üniversitenin bütün bölümlerinde, bölümün gerekli gördüğü bir yabancı dil (İngilizce, Rusça vb.) seçmeli olarak öğretilir. Üniversiteden mezun olan öğrencilerden Türk vatandaşı olanlara Kazak Dili, diğerlerine Türk Dili iyi derecede öğretilir.
Diplomaların denkliği
Madde 21- Ahmet Yesevi Üniversitesi’nin diplomaları, Kazakistan ve Türkiye’de aynı alan ve seviyede öğretim yapan yüksek öğretim kurumları diplomalarına ve bunların milletler arası geçerliliğine eş değerde olup, sahiplerine aynı hakları sağlar.
Mali kaynaklar
Madde 22- Üniversitenin finansmanı Türkiye ve Kazakistan Cumhuriyeti Hükûmetlerinin eşit orandaki bütçe katkıları, öğrenci ücretleri, bağışlar ve üniversitenin faaliyetlerinden elde edilen yasal gelirlerle karşılanır.
Bütçe
Madde 23- Üniversitenin yıllık bütçesi, Üniversite Rektörü, Rektör Vekili ve Mütevelli Heyet Başkanlığının işbirliği ile hazırlanır ve Rektör tarafından Mütevelli Heyetinin onayına sunulur.
Bütçenin taraf ülkelerce karşılanacak kısmı iki defada veya aylara bölünerek eşit oranlarda Üniversiteye aktarılır. Kazakistan Cumhuriyeti bütçesinden yapılacak katkı, doğrudan Rektörlük hesaplarına; Türkiye Cumhuriyeti bütçesinden yapılacak katkı Mütevelli Heyet Başkanlığı hesaplarına aktarılır. Rektörlük ve Mütevelli Heyet Başkanlığı, her türlü transfer ve ödemelerinde, Mütevelli Heyeti tarafından onaylanan yönetmeliklere ve üniversite bütçesine uyar.
İta amirliği
Madde 24- Üniversiteninita amiri, Rektör ve Rektör Vekili (Rektör Birinci Yardımcısı)dir. Bu yetki, gerektiğinde ve uygun görülen ölçüde Rektör Yardımcıları, dekanlar ve müdürlere devredilebilir.
Rektörlük emrinde görevlendirilen Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı personel ve tüm giderleri Türkiye Cumhuriyeti katkıları ile karşılanan Kazakistan dışındaki birimlerin ita amirliğine ise, Mütevelli Heyeti karar verir.
Ödemeler
Madde 25. Mütevelli Heyet Başkanı ve Rektör dışında, Mütevelli Heyet üyelerine ücret ödenmez. Mütevelli Heyetince belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde, Mütevelli Heyet Başkanı ve üyelerine, Üniversite bütçesinden yolluk, yevmiye ve katıldıkları toplantı başına huzur hakkı ödenir. Üniversiteden ücret ödendiği takdirde ayrıca huzur hakkı ödenmez.
Denetim Komisyonu üyelerine ödenecek yolluk ve yevmiyeler, Mütevelli Heyetince belirlenir.
Değişiklik
Madde 26. Üniversite Tüzüğü ile ilgili değişiklik, Mütevelli Heyeti kararıyla gerçekleşir ve asgari yedi üyenin kabul oyunu gerektirir.
Yürürlük
Madde 27. İşbu Tüzük, Kazak ve Türk dilinde ikişer nüsha olarak ve her iki metin de aynı derecede geçerli olacak şekilde hazırlanmış ve 09 Şubat 2010 tarih ve 36 sayılı Mütevelli Heyeti toplantısında kabul edilmiştir.
İşbu Tüzük, Mütevelli Heyeti tarafından kabulünü müteakip yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 28. Bu Tüzük hükümlerini Mütevelli Heyeti adına Başkan yürütür.
Geçici Madde 1. Bu Tüzüğün uygulanmasıyla ilgili yönetmelik değişiklikleri üç ay içinde hazırlanır. Bunlar yürürlüğe girinceye kadar, yürürlükte bulunan yönetmelikler ile diğer mevzuatın, Tüzüğe aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam edilir.
* 22 Ekim 2009 tarihli Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kazakistan Cumhuriyeti Hükümeti arasında imzalanan ve her iki ülke parlamentolarında onaylanarak yürürlüğe giren anlaşmanın 10/3 (a) maddesi gereğince Mütevelli Heyetçe onaylanmış ve 2 Haziran 2012 tarihli 42. Mütevelli Heyet toplantı kararlarının 6. Maddesi ile yürürlük tarihi 28 Mart 2012 olarak belirlenmiştir.